Iłów: Matki Bożej Królowej Polski

Miejscowości należące do parafii
Arciechów, Arciechówek, Brzozowiec, Dębowiec, Emilianów, Gilówka Dolna, Gilówka Górna, Iłów, Krzyżyk, Łady, Lasotka, Lubatka, Łaziska, Leśniaki, Miękinki, Miękiny, Narty, Obory, Olszowiec, Pieczyska Iłowskie, Pieczyska Łowickie, Piskorzec, Przejma, Rokocina, Rzepki, Stegna, Szarglew, Uderz, Wola Ładowska, Wołyńskie, Załusków

Parafia została erygowana prawdopodobnie w XII w. Pierwsze znane nam wzmianki o Iłowie i kościele można spotkać w dokumencie księcia Konrada Mazowieckiego z 1226 r. Wspomniany jest tam Iłów cum ecclesiae, stąd należy przypuszczać, iż kościół istniał już w XII w. Kolejny drewniany kościół poświęcono w 1494 r., następny zaś wzmiankowany jest w 1578 r. W 1603 r., kiedy wizytował go biskup poznański Wawrzyniec Goślicki, kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny posiadał cztery drewniane ołtarze, a dach na nim wymagał naprawy. Przy kościele, na plebańskim placu, stała szkoła parafialna i dwa domy wikariuszów, wszystkie w dobrym stanie. Kościół restaurowano w 1672 r. Sto lat później, w 1772 lub 1773 r., na skutek pożaru uległ zniszczeniu.

Obecny murowany kościół wystawiony został w 1781 r. z fundacji hrabiego Augusta Dębskiego i hrabiego Adama Lasockiego, kasztelana sochaczewskiego, późniejszego marszałka Trybunału Koronnego. Odnowiony w 1868 r. uległ spaleniu w końcu roku 1914, podczas działań wojennych. Odbudowany został w 1921 r. Podczas okupacji niemieckiej zamieniono go na magazyn zbożowy. Po ponownym spaleniu, w 1944 r., świątynia zo stała odnowiona w roku 1948. Duże zasługi przy jej rekonstrukcji miał ks. prał. Wacław Karłowicz, powstaniec war szawski ps. „Andrzej Bobola”, honorowy obywatel Warszawy, pierwszy po wojnie proboszcz w Iłowie. W 1969 r. świątynię zniszczył kolejny pożar, ocalała jedynie kaplica i zakrystia. Po ponownej odbudowie kościół został konsekrowany 14 IX 1976 r. przez biskupa pomocniczego archidiecezji warszawskiej Jerzego Modzelewskiego, delegowanego przez Stefana kard. Wyszyńskiego, prymasa Polski.

W założeniu architektonicznym jest to kościół późnobarokowy, orientowany, murowany z cegły i otynkowany, usytuowany na niewielkim wzniesieniu. Zbudowany na rzucie prostokąta, salowy, z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od strony północnej zlokalizowano zakrystię, a od strony południowej kaplicę św. Stanisława Kostki. Wnętrze przykryte jest płaskimi stropami, a kaplica dwupoziomową kopułą z kolistym przeźroczem. Elewacje boczne kościoła zostały rozczłonkowane uproszczonymi pilastrami, pomiędzy którymi istnieje podział ramowy.

Fasada jest trójdzielna, opilastrowana, z głównym wejściem i oknem na osi. Wewnątrz ołtarz główny, pochodzący z drugiej połowy XX w., poświęcony jest Krzyżowi Świętemu. Dodatkowo zdobią go rzeźby św. Józefa i św. o. Pio. Ołtarze boczne dedykowane są: lewy – Najświętszemu Sercu Pana Jezusa, a prawy – Patronce parafii, Matce Bożej Królowej Polski. Znaczące zabytki: rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z przełomu XVI i XVII w. i wczesnobarokowy kielich z 1624 r., ufundowany przez proboszcza Szymona Gmorka. Ponadto na cmentarzu parafialnym znajduje się wpisana do rejestru zabytków drewniana kaplica cmentarna z XVII w. Dzięki polonii amerykańskiej kościół w 1987 r. został wyposażony w 18-głosowe organy i ołtarz posoborowy.